Site aidatlarının yüksekliğinde yöneticilerin etkisi var mı?
Konut ve kira artışlarına paralel olarak apartman site aidatlarında da artışlar yaşamakta.
Artan maliyetler nedeniyle binalarda en çok şikâyet aidatların yüksekliğinden kaynaklıdır. Aidatların sürekli artış göstermesi, bir önceki aidatla 2-3 kat artışlar kaydedilmesi bina sakinlerini isyan noktasına getirdi. Kiralarla Yarışan Aidat Kavramı
Kiralarla yarışan aidat kavramı bu dönemde ortaya çıktı. Öyle ki bazı bölgelerde neredeyse asgari ücreti bulan aidatlar söz konusu.
Aidatların artması ile kiracılar-mülk sahipleri ile yöneticiler arasında, mülk sahibi ile kiracılar arasında bir gerilimler başladı. Aidatları artan kiracılar ve ev sahipleri bunun sorumlusu olarak yöneticilere tepkilerini göstermeye başladılar. Ödeme güçlüğü çeken apartman-site sakinleri toplu eylem ve gösteriler ile yöneticileri protesto etmeye başladılar. Bu durum zaman zaman şiddet boyutuna da dönmektedir.
Site aidatlarının yüksekliğinde yöneticilerin etkisi var mı?
Bu soruya hemen var ya da yok demek mümkün değil. Tüketicinin en çok şikâyet ettiği konulardan birisi de yüksek aidatlar ve hesap vermeyen yönetimler.
Apartman ve site aidatlarının geçmişte kira bedelinin yaklaşık yüzde 10’u ile 20’si arasında belirlenmekte iken şimdi kiralarla yarışan aidat kavramı ile karşı karşıyayız. Site ve apartman aidatları son bir yılda yaklaşık yüzde 150 arttı. Aidatlarını ödeyemeyenlerin sayısı gün geçtikçe artıyor.
Aidatların belirlenmesinde, konutun sosyal alanları, ortak çevre, peyzaj, havuz, spor salonu gibi birtakım sosyal tesislerin giderleriyle de bağlantılı olarak değişkenlik göstermekte.
Şikayetlerin artmasının temel nedenlerinden birisi de şeffaf ve dürüst yönetim hizmetlerinin verilmemesi, yönetimin mafyalaşması ve rant kapısı haline getirmeleri ve denetim kurulunun görevini yapmaması ya da yönetimle birlikte hareket etmesidir. Hatta bazı müteahhit firmalar, kendilerine ait yönetim şirketleri kurarak, yaptıkları projelerdeki sitelere 10 yıllığına kendi sahip oldukları şirketi yönetici olarak atayabiliyorlar. O yönetimin değişmesi ise 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, kat maliklerinin yüzde 80’inin onayını gerektiriyor. Bu birlikteliği sağlayabilmek neredeyse imkânsız.
Aidatların düşürülmesi şeffaf ve dürüst yönetimlere bağlı
Bu konuda profesyonelleşmek lazım. 50 ve üstü daire sayısı olan apartman veya siteleri yönetim şirketler yönetmek zorunda olmalı Bu şirketleri de bağımsız denetim şirketleri denetlemeli. Yöneticilerin sicil kaydı oluşturulmalı, sabıkalı ve mafyatik tiplerin yönetim işinde olması engellenmelidir.
Aidatlar ile ilgili karar iptal edilinceye kadar geçerlidir.
Kat maliklerinin site aidatlarına yapacakları itirazlar için mahkemeye başvurmaları gerekmekte ancak dava süreci uzun sürdüğü için mağduriyet oluşmakta hatta o yönetim gitmiş yerine başka bir yönetim gelmiş oluyor. Kat malikleri faiz işlememesi açısından aidatlarını ödemeli, itirazları varsa dava açarak geri almaya çalışmalıdır.
Düzenleme şart
Yapılması gereken yönetim işinin ehil insanlara, sertifikalı, sabıkası olmayan, işini düzgün yapan yönetimlere yaptırılması, denetim mekanizmasının ise şirket ve yönetimden ayrı bağımsız firmalar tarafından yapılmasıdır. Ayrıca denetim firmasının yaptığı denetime güvenmeyen kat maliklerine yargı yolu yani mahkemece denetim yaptırma imkânı sağlanmalı, mahkeme denetimlerinde usulsüzlük tespit edilmesi halinde yönetici ve denetim kurulu hakkında suç duyurusunda bulunulması sağlanmalıdır. Kat malikinin denetim isteği çok hızlı bir şekilde mahkemece yerine getirilmeli, en geç 3 ay içinde denetim sonuçlanmalı ve sonucuna göre usulsüzlük tespit edilmesi halinde yönetim hakkında suç duyurusunda bulunulmalı ve işten el çektirilmelidir.
İşini düzgün yapmayan yönetimler yüzünden gereksiz, usulsüz harcamalar artacak ve bu da aidatların artmasına neden olacaktır. Tabii ki burada bahsettiğimiz yöneticilere ödenen ücretten dolayı aidatların artması değil, yapılmaması ya da fahiş harcamalardan dolayı arttan aidatlardır.
Dışarıdan yönetimin aidata etkisi olmakla birlikte iyi bir profesyonel yönetimin getirdiği avantajlar da ortadadır. Düzenli bir site ancak düzenli bir yönetim ile olabilecektir. Bu da o binanın, sitenin ya da toplu yapının hem değerini artıran hem de yaşayan sakinlerin huzurlu olmasını sağlayan bir durumdur.
Çözüm işini düzgün, şeffaf ve hesap vererek yapan yöneticilerin olmasıdır.
Av. İbrahim GÜLLÜ
TÜKONFED (Tüketici Konfederasyonu) Başkan Vekili
Apartman Site Yöneticileri ve Sakinleri Derneği (ASİYED) Başkanı
Bir yanıt bırakın
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.