Kira Artışlarına % 25 Sınırlandırma Geriye Yürümezlik ve Eşitlik İlkesine Aykırı
Kira artışına % 25 sınırlama getiren kanun 15.07.2023 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Kanun geriye yürümezlik ve eşitlik ilkesine aykırılıklar teşkil etmektedir.
Kanuna Göre;
MADDE 23- 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 2- Konut kiraları bakımından 2/7/2023 ilâ 1/7/2024 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir. Bu fıkra hükmü, 344 üncü maddenin ikinci fıkrası uyarınca hâkim tarafından verilecek kararlar bakımından da uygulanır” hükmü getirilmiştir.
Geçen yıl 11.06.2022 tarihinde yayınlanan düzenleme ile aynı mahiyettedir. Ancak kanunun geç kabul edilmesi ve yayınlanması Anayasaya aykırılık hususunu gündeme getirmektedir. Kanun 15.07.2023 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Dikkat edilirse kanun 02.07.2023 tarihinden geçerli olmak üzere ibaresi ile kabul edilmiştir.
Hukukun en temel prensiplerinden birisi aleyhe olan kanunların geriye yürütülmemesi ilkesidir. Maalesef Meclisin gecikmesi nedeni ile bu ilke ihlal edilmiştir. Kanun geriye yürütülmüştür. Bu geriye yürütülme Adalet Bakanlığı tarafından açıkça itiraf edilmiştir. Ancak kanun tüketici olan kiracılar lehine yürütülmüştür. Bu nedenle tüketici açısından olumludur. Ancak mülk sahiplerinin aleyhine olduğundan geriye yürütülme Anayasaya aykırılık teşkil etmektedir.
Ayrıca bu kanunun öncesi olan aynı mahiyette 11.06.2022 tarihinde 11.01.2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. Bu madde ile de kkira artış oranları aynı şekilde sınırlandırılmıştır. Bu husustaki makalemize bu linkten ulaşabilirsiniz.
Yani 11/06/2022 tarihi ile 01/07/2024 tarihleri arasındaki kiraların artışı % 25 ile sınırlandırılmıştır. Ancak burada Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı bir durum oluşmuştur. Şöyle Ki Kira yenilemesi 11 Haziran ile 1 Temmuz arasında (19 günlük sürede) olan mülk sahipleri 3 defa yüzde 25 artış sınırlamasına tabi tutulmuşlardır. 1 Temmuz ile 10 Haziran arasında yenilenenler (346 gün) iki defa % 25 sınırlamasına tabi tutulmuşlardır. Bu durumda eşitlik ilkesi ihlal edilmiştir. Ancak bu durumun düzeltilmesi mümkündür. Bir kanun değişikliği ile 01/07/2024 olan tarih 11/06/2024 olarak değiştirilerek eşitlik ilkesine aykırılık giderilebilir. Bu durum hakkaniyete uygun olacaktır. Yada bir daha aynı şekilde sınırlama olacak ise o zaman bu husus dikkate alınarak kanun yapılması uygun olacaktır.
Halil Güven
Bir yanıt bırakın